Η αλλαγή του χρόνου είναι μια στιγμή γεμάτη ελπίδα και προσδοκίες. Η Πρωτοχρονιά είναι παραδοσιακά η στιγμή που όλοι νιώθουμε την ανάγκη για νέα ξεκινήματα. Σηματοδοτεί την τέλεια ευκαιρία να θέσουμε νέους στόχους και να επαναπροσδιορίσουμε τις προτεραιότητές μας. Πολλοί άνθρωποι θέτουν στόχους για τη νέα χρονιά, τα γνωστά New Year’s Resolutions, που αφορούν συχνά τη βελτίωση της υγείας, των σχέσεων ή της επαγγελματικής τους πορείας. Όλοι έχουμε ακούσει ή πει φράσεις όπως «Από φέτος θα γυμνάζομαι καθημερινά» ή «Θα οργανώσω καλύτερα τη δουλειά μου». Ωστόσο, παρά τις καλές προθέσεις, οι περισσότεροι εγκαταλείπουν τους στόχους τους μέσα στις πρώτες εβδομάδες του Ιανουαρίου. Όμως, γιατί τόσο συχνά τα New Year’s Resolutions μένουν ανεκπλήρωτοι στόχοι; Και πώς μπορούμε να κάνουμε τις φετινές αποφάσεις να κρατήσουν πραγματικά;

 

Γιατί μπορεί να αποτύχουν οι στόχοι της νέας χρονιάς:

1. Η Ασάφεια των Στόχων (Goal Ambiguity)

Η έρευνα δείχνει ότι οι μη συγκεκριμένοι στόχοι οδηγούν σε αποτυχία. Το “Θέλω να είμαι πιο υγιής” δεν παρέχει σαφή κατεύθυνση, ενώ το “Θα γυμνάζομαι 3 φορές την εβδομάδα” είναι ένας σαφής, μετρήσιμος και επιτεύξιμος στόχος.

2. Η Υπερεκτίμηση των Δυνατοτήτων μας (Overcommitment)

Οι άνθρωποι τείνουν να υπερεκτιμούν τη δυνατότητα αλλαγής σε σύντομο χρονικό διάστημα. Είναι άλλωστε κοινά παραδεκτό πως ζούμε σε μία ‘fast’ εποχή. Η απότομη αλλαγή όμως στις συνήθειές μας συχνά προκαλεί κόπωση και απογοήτευση. Η αλλαγή δεν συμβαίνει από τη μία στιγμή στην άλλη.

3. Η Έλλειψη Αυτο-Παρακολούθησης (Self-Monitoring)

Χωρίς την καταγραφή της προόδου, οι στόχοι γίνονται αφηρημένοι και χάνεται η αίσθηση επίτευξης. Η αυτο-παρακολούθηση σύμφωνα με τον Κanfer έχει συνδεθεί με αυξημένες πιθανότητες διατήρησης νέων συμπεριφορών.

4. Η Νοοτροπία “Όλα ή Τίποτα” (All-or-Nothing Thinking)

Η σκέψη «αν αποτύχω μια μέρα, τα κατέστρεψα όλα» είναι πολύ συχνή. Σύμφωνα με τον Beck και τη Γνωσιακή Συμπεριφορική Θεραπεία (CBT), αυτή η μη ρεαλιστική νοοτροπία οδηγεί σε αρνητικά συναισθήματα και εύκολη εγκατάλειψη των προσπαθειών.

5. Η Έλλειψη Ενδογενών Κινήτρων (Lack of Intrinsic Motivation)

Όταν οι στόχοι τίθενται από εξωτερική πίεση (κοινωνικές προσδοκίες ή συγκρίσεις στα social media) και όχι από εσωτερική πραγματική επιθυμία, είναι λιγότερο πιθανό να διατηρηθούν σύμφωνα με τους Deci και Ryan.

 

Πώς να Θέσουμε Στόχους που θα Διατηρηθούν:

Οι επιστημονικές θεωρίες παρέχουν πρακτικές στρατηγικές για βιώσιμες αλλαγές:

1. Θέσε SMART στόχους (Specific, Measurable, Achievable, Relevant, Time-bound)

Αυτή η μεθοδολογία σύμφωνα με τον Doran βοηθά στη διαμόρφωση εφικτών στόχων. Για παράδειγμα, ένας στόχος όπως «Θα διαβάζω 10 σελίδες την ημέρα» είναι πιο πιθανό να διατηρηθεί από το «Θα διαβάζω περισσότερα βιβλία».

2. Χτίσε νέες συνήθειες σταδιακά (Habit Stacking)

Η θεωρία του James Clear στο Atomic Habits υποστηρίζει ότι οι νέες συνήθειες διατηρούνται καλύτερα όταν «συνδέονται» με υπάρχουσες. Για παράδειγμα, αν θέλεις να κάνεις διαλογισμό, κάν’ το μετά τον πρωινό καφέ σου.

3. Εστίασε στη διαδικασία, όχι στο αποτέλεσμα (Process-Oriented Goals)

Η εστίαση στη διαδικασία (π.χ. «Θα περπατώ 30 λεπτά καθημερινά») είναι πιο αποτελεσματική από την προσκόλληση στο αποτέλεσμα (π.χ. «Θα χάσω 5 κιλά»).

4. Αυτο-παρακολούθηση και ανατροφοδότηση (Self-Monitoring)

Η χρήση ημερολογίων ή εφαρμογών μπορεί να ενισχύσει την αίσθηση προόδου.

5. Γιόρτασε τις μικρές νίκες (Positive Reinforcement)

Οι μικρές ανταμοιβές ενισχύουν τη διατήρηση νέων συνηθειών.

6. Αποδέξου τις αποτυχίες (Self-Compassion)

Σύμφωνα με την Kristin Neff (2003), η αυτο-συμπόνια βοηθά να δούμε την αποτυχία ως μέρος της διαδικασίας μάθησης, ενισχύοντας την ανθεκτικότητα.

 

Ιδέες για Ρεαλιστικά Resolutions:

Αν αναζητάτε έμπνευση, δοκίμασε τα παρακάτω:

* Ψυχική Υγεία: 5 λεπτά να αφιερώσουμε στο ημερήσιο ημερολόγιο για την επεξεργασία σκέψεων.

* Σωματική Υγεία: 15 λεπτά περπάτημα την ημέρα ή γυμναστική από το σπίτι.

* Επαγγελματική Ανάπτυξη: Παρακολούθηση ενός webinar το μήνα.

* Κοινωνικές Σχέσεις: Προγραμμάτισε συναντήσεις με φίλους ή οικογένεια.

* Αυτοφροντίδα: Διάβασε ένα βιβλίο για χαλάρωση ή κάνε διαλογισμό.

 

Κλείνοντας:

Τα New Year’s Resolutions είναι μια υπέροχη ευκαιρία για προσωπική εξέλιξη. Το κλειδί για τη βιωσιμότητά τους είναι να είναι ρεαλιστικά, να βασίζονται σε εσωτερικά κίνητρα και να προσεγγίζονται με ευελιξία και αυτο-συμπόνια. Θυμήσου ακόμη πως δεν χρειάζεται να περιμένουμε την αρχή του χρόνου για να θέσουμε νέους στόχους!

 

Μην ξεχνάς:

η αλλαγή δεν είναι ευθεία γραμμή. Κάθε βήμα μετράει, και κάθε μικρή επιτυχία αξίζει να γιορτάζεται!