«Μήπως έχω όγκο στο κεφάλι;», «Μήπως πεθαίνω και δεν το ξέρω;», «Γιατί να με πιάνουν αυτές οι ζαλάδες συνέχεια;», «Κάθε βράδυ με πιάνει δύσπνοια.», «Νιώθω τα χέρια μου να ιδρώνουν, έχω θολούρες και δε βλέπω καθόλου καλά», «Έχω γεμίσει με καντήλες», «Δεν μπορώ να σταθώ από τον πονοκέφαλο και τώρα που σας μιλάω με δυσκολία μπορώ να συγκεντρωθώ».
Πολύ συχνά, σωματικά συμπτώματα «με σάρκα και οστά», μας εμποδίζουν στην καθημερινότητα μας, μας γεμίζουν ανασφάλειες και τελικά, μας εμποδίζουν να ζήσουμε. Συνήθως μπαίνουμε στη διαδικασία να ψάξουμε τι είναι, πηγαίνοντας από γιατρό σε γιατρό, από ειδικότητα σε ειδικότητα και άλλοτε πάλι, φοβόμαστε ακόμα και αυτό, γιατί «αν ακούσω ότι είναι κάτι κακό δεν θα το αντέξω».
Οι εξετάσεις βγαίνουν καθαρές, ο καρδιολόγος δε βρήκε κάτι, το ίδιο ο παθολόγος, ο γαστρεντερολόγος και ο δερματολόγος. «Ναι αλλά εγώ εξακολουθώ να υποφέρω», τι συμβαίνει; Η αιτία είναι πιθανό να βρίσκεται στον τρόπο που διαχειριζόμαστε τα συναισθήματα μας και κατ’ επέκταση τον ίδιο μας τον εαυτό. Ακούμε συχνά «είναι ψυχολογικό» και σκεφτόμαστε μήπως είμαι τρελός ή κατά φαντασίαν ασθενής. Όχι, ούτε το ένα ούτε το άλλο. Το σώμα μας, μας στέλνει μηνύματα για την ψυχή μας και έχουμε να τα ακούσουμε πολύ προσεκτικά.
Το σώμα και η ψυχή είναι άρρηκτα συνδεδεμένα μεταξύ τους, το ένα επηρεάζει και επηρεάζεται από το άλλο. Και όταν δε φροντίζουμε το ένα μπορεί να μας «μιλήσει» το άλλο. Πονάει η ψυχή και μας μιλάει το σώμα και αυτό μπορεί να εκφραστεί με διάφορα σωματικά συμπτώματα των οποίων ή αιτία δεν είναι βιολογική αλλά ψυχική. Τα συμπτώματα αυτά ονομάζονται ψυχοσωματικά.
Τα ψυχοσωματικά συμπτώματα εκδηλώνονται κυρίως με τις παρακάτω σωματικές ενδείξεις:
Στομάχι και έντερο: Οι ψυχολογικοί παράγοντες θεωρείται ότι παίζουν σημαντικό ρόλο σε πολλά γαστρεντερικά προβλήματα, όπως το σύνδρομο του ευερέθιστου εντέρου, η χρόνια γαστρίτιδα, η δυσκοιλιότητα, ακόμη και το έλκος.
Καρδιαγγειακό σύστημα: Η άσχημη ψυχική μας διάθεση μπορεί να εκδηλωθεί με ταχυκαρδίες και αύξηση της αρτηριακής μας πίεσης, συμπτώματα τα οποία με τη σειρά τους θα προκαλέσουν άγχος και θα επιδεινώσουν ακόμα περισσότερο την κατάσταση.
Σεξουαλική δυσλειτουργία: Συχνά δυσκολίες στην ερωτική μας ζωή, όπως η στυτική δυσλειτουργία, η πόνοι κατά τη διάρκεια της επαφής, η ανηδονία, είναι αποτέλεσμα ψυχικής φόρτισης, άγχους ή και άλλων ψυχικών δυσκολιών που έχουν συσσωρευτεί και εκφράζονται με αυτό τον τρόπο.
Ημικρανίες και πονοκεφάλους: Είναι ένας από τους πιο συνήθεις τρόπους να εκδηλωθεί, το άγχος ή συσσωρευμένα συναισθήματα που δεν έχουν μοιραστεί και επεξεργαστεί.
Ψυχοσωματικά συμπτώματα συναντάμε και στην παιδική ηλικία, όπως νυχτερινή ενούρηση, εφιάλτες, πονοκέφαλοι και δυσκολία στη συγκέντρωση.
Πού οφείλονται τα ψυχοσωματικά συμπτώματα;
Βασική αιτία που κάποιος μπορεί να εκδηλώνει ψυχοσωματικά είναι η δυσκολία διαχείρισης των συναισθημάτων του. Η καταπίεση, η μη έκφραση και λεκτικοποίηση των συναισθημάτων, ο περιορισμός της επιθυμίας, το υπερβολικό άγχος και ένας συνολικός λάθος τρόπος λειτουργίας μπορεί να εκφραστεί μέσα από σωματικούς πόνους που δεν έχουν οργανική αιτία. Αυτό σημαίνει ότι ακόμα και αν ακούγεται παράδοξο, τα σωματικά συμπτώματα είναι για καλό, είναι εκεί να μας πουν ότι κάτι δεν προσέχουμε στον εαυτό μας και αυτό δεν είναι απαραίτητα οργανικό. Έρχονται για να μας «χτυπήσουν» την πόρτα να ασχοληθούμε με το τι συμβαίνει μέσα μας και στη ψυχή μας, η οποία δεν έχει άλλο τρόπο να μας «μιλήσει».
Τα ψυχοσωματικά συμπτώματα γίνονται η αιτία που θα ζητήσουμε βοήθεια από έναν ειδικό ψυχικής υγείας, ψυχολόγο ή ψυχίατρο, και έτσι θα επιτρέψουμε στον εαυτό μας να πάρει φροντίδα και να ασχοληθεί με τη διαχείριση τόσο των συναισθημάτων του όσο και με τη συνολική διαχείριση των δυσκολιών που αντιμετωπίζει.
Προτού, λοιπόν, πείτε «ωχ ήρθε πάλι η γνωστή ημικρανία», μήπως ήρθε η ώρα να αναρωτηθούμε: «Για να έχω ημικρανία τι καλό δεν έκανα για μένα σήμερα; Μήπως δε με φροντίζω αρκετά;»
